Rafa koralowa – centrum życia oceanu

Rafa koralowa jest jak metropolia oceanu. Choć zajmuje zaledwie 0,1% dna, skupia wokół siebie 25% wszystkich gatunków zamieszkujących słone wody. Ta barwna, tętniąca życiem struktura to nie tylko popularne miejsce do nurkowania, ale także cel badań naukowców z całego świata…

Jak powstaje rafa koralowa?

Młode koralowce występują w postaci planuli, czyli larwy. Planula posiada rzęsy, dzięki którym może przyczepić się do podłoża – najczęściej brzegu wyspy lub wybrzeża kontynentu. Od tego momentu planula staje się polipem. Do polipa przyłączają się inne polipy, tworząc kolonię. Dla ochrony koralowce wytwarzają egzoszkielet, wykorzystując do tego węglan wapnia znajdujący się w wodzie. Ciekawostką może być fakt, że węglan wapnia to dokładnie ten sam związek chemiczny, który tworzy kamień w czajniku. W międzyczasie do kolonii przyłączają się kolejne polipy, szczątki zwierząt, roślin i osad z alg. Tak właśnie tworzy się rafa o złożonej strukturze.

Dlaczego rafa koralowa nie może powstać wszędzie?

Koralowce występują w ciepłych wodach, w których temperatura przekracza 18°C. To wyjaśnia, dlaczego rafy koralowe tworzą się niemal wyłącznie w strefie równikowej. Na głębokości do 50 m woda jest w ruchu, przez co dostarcza koralom pokarmu.  Optymalne zasolenie w miejscu tworzenia się rafy powinno wynosić 3,6%. Rafy nie występują też tam, gdzie woda jest zbyt zakwaszona i zanieczyszczona. Dlatego stan, w jakim obecnie znajdują się oceany, nie jest sprzyjający dla raf koralowych.

W jakiej formie może powstać rafa koralowa?

Najczęściej rafy koralowe powstają w postaci podłużnych barier wzdłuż wybrzeży, choć zdarzają się także i takie na otwartych wodach. Na szczególną uwagę zasługuje inny, dość specyficzny typ raf, jakim są atole. Atol powstaje, gdy obrośnięta koralowcami wyspa wulkaniczna ulega erozji. Ląd zostaje zalany wodą, a ponad powierzchnię wystaje rafa koralowa w kształcie pierścienia. Malediwy to państwo w całości mieszczące się na 26 atolach – to wymarzone miejsce do nurkowania!

Dlaczego potrzebujemy raf?

Oczywiście nie tylko do podziwiania podczas nurkowania. Rafy koralowe są bezcenne dla człowieka także z kilku innych względów. Przede wszystkim stanowią funkcję naturalnego falochronu. Ponadto ryby i owoce morza zamieszkujące powierzchnie i okolice raf, są podstawowym pokarmem dla wielu społeczności ludzkich. Rafy, dzięki swojej bioróżnorodności, są także źródłem wielu substancji chemicznych, mogących służyć człowiekowi. Preparaty zawierające związki pochodzące z raf koralowych stosowane są w terapii przeciwnowotworowej i przeciw HIV. Prawdopodobnie w przyszłości pomogą także w leczeniu Alzheimera, Parkinsona i innych.